Diễn văn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại phi trường Havana, Cuba

Kính thưa Tổng Thống,  
Qúy Nhà Cầm Quyền,
Qúy hiền huynh giám mục,
Qúy Bà và Qúy Ông.

Kính thưa Tổng Thống, tôi cám ơn ngài về việc ngài chào đón và những lời chào mừng tốt đẹp của ngài nhân danh chính phủ và toàn thể dân chúng Cuba. Tôi cũng xin chào kính các nhà cầm quyền và các thành viên của ngoại giao đoàn hiện diện trong buổi lễ này.

Lời cám ơn của tôi cũng xin ngỏ với Đức Hồng Y Jaime Ortega y Alamino, Tổng Giám Mục Havana, Đức Cha Dionisio Guillermo García Ibáñez, Tổng Giám Mục Santiago de Cuba và là Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục, các vị giám mục khác và mọi người dân Cuba vì sự chào đón nồng hậu của các vị.

Tôi cũng xin cám ơn tất cả những người đã góp công chuẩn bị cho chuyến Viếng Thăm Mục Vụ này. Kính thưa Tổng Thống, tôi muốn yêu cầu ngài chuyển các tâm tình kính trọng và ân cần đặc biệt của tôi tới hiền huynh Fidel của ngài. Tôi muốn sự chào kính của tôi ôm ấp đặc biệt tất cả những ai, vì lý do này hay lý do nọ, tôi không thể gặp mặt và những người Cuba khắp thế giới.

Năm 2015 này đánh dấu kỷ niệm lần thứ 80 việc thiết lập ngoại giao giữa Cộng Hòa Cuba và Tòa Thánh. Hôm nay, Chúa Quan Phòng cho phép tôi tới quốc gia thân yêu này, theo con đường không thể nào phá bỏ từng được khai mở bởi những cuộc tông du khó quên mà hai vị tiền nhiệm của tôi là Thánh Gioan Phaolô II và Đức Bênêđictô XVI, đã thực hiện tại đảo quốc này. Tôi biết rằng ký ức về các cuộc viếng thăm này làm sống dậy niềm biết ơn và tình âu yếm nơi nhân dân và các nhà lãnh đạo Cuba. Hôm nay, chúng ta làm mới lại các mối dây hợp tác và thân hữu để Giáo Hội có thể tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích nhân dân Cuba trong các mối hy vọng và quan tâm của họ, bằng sự tự do, bằng các phương tiện và không gian cần thiết để đem việc công bố Nước Trời tới tận những khu ngoại vi hiện hữu của xã hội.

Cuộc tông du này cũng trùng hợp với đệ nhất bách chu niên ngày Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XV tuyên bố Đức Mẹ Bác Ái El Cobre là Quan Thầy của Cuba. Chính các cựu chiến binh của Cuộc Chiến Tranh Giành Độc Lập, những người được các tâm tình đức tin và ái quốc thúc đẩy, đã muốn Đức Virgen Mambisa thành quan thầy của Cuba trong tư cách một quốc gia tự do và có chủ quyền. Từ những ngày đó, Đức Mẹ luôn đồng hành với lịch sử nhân dân Cuba, nâng đỡ niềm hy vọng vốn duy trì phẩm giá người dân trong những hoàn cảnh khó khăn nhất của họ và đấu tranh cho việc cổ vũ tất cả những gì đem lại phẩm giá cho con người nhân bản. Việc sùng kính mỗi ngày một gia tăng đối với Đức Nữ Trinh là chứng từ rõ rệt cho thấy sự hiện diện của ngài trong tâm hồn người dân Cuba. Trong những ngày này, tôi sẽ có dịp tới El Cobre, như một người con và một người hành hương, để cầu xin Mẹ chúng ta cho mọi con cái Cuba của ngài và cho đất nước thân yêu này, để họ luôn tiến trên đường công lý, hòa bình, tự do và hòa giải.

Về địa dư, Cuba là một quần đảo, hướng về mọi phía, với một giá trị ngoại hạng làm một “chìa khóa” giữa nam và bắc, giữa đông và tây. Ơn gọi tự nhiên của họ là trở thành điểm gặp gỡ để mọi dân tộc cùng bước vào tình thân hữu, như José Martí từng ước mơ, “bất kể ngôn ngữ eo đất và rào cản đại dương” (La Conferencia Monetaria de las Repúblicas de América, in Obras escogidasII, La Habana, 1992, 505). Đây cũng là ước muốn của Thánh Gioan Phaolô II, qua lời kêu gọi tha thiết của ngài “Cầu mong Cuba, với mọi tiềm năng kỳ diệu của họ, cởi mở với thế giới, và cầu mong thế giới cởi mở với Cuba” (Nghi Lễ Lúc Tới, 21 tháng Giêng, 1998, 5).

Cách nay mấy tháng, chúng ta đã được mục kích một biến cố khiến chúng ta tràn trề hy vọng: diễn trình bình thường hóa các mối liên hệ giữa hai dân tộc sau nhiều năm ra xa lạ. Đây là dấu hiệu chiến thắng của nền văn hóa gặp gỡ và đối thoại, của “hệ thống phát triển hoàn vũ” chống lại “hệ thống phe nhóm và triều đại đã vĩnh viễn nằm xuống” (José Martí, đã dẫn). Tôi khẩn khoản yêu cầu các nhà lãnh đạo chính trị kiên trì trên nẻo đường này và khai triển mọi tiềm năng của nó làm bằng chứng cho sự phục vụ cao của họ, một việc phục vụ họ được kêu gọi tiến hành nhân danh hòa bình và phúc lợi của nhân dân họ, của toàn thể Mỹ Châu, và để làm điển hình hòa giải cho toàn thế giới.

Tôi đặt những ngày này dưới sự che chở của Đức Mẹ Bác Ái El Cobre, Chân Phúc Olallo Valdés và Chân Phúc José López Pietreira, và Đấng Đáng Kính Félix Varela, người cổ vũ vĩ đại của tình yêu giữa Cuba và mọi dân tộc, để các mối dây hòa bình, liên đới và tương kính của chúng ta mãi luôn tăng tiến.

Một lần nữa, tôi xin cám ơn ngài, thưa Tổng Thống.

Vũ Văn An