Có hai người bạn trên đường về làng. Đang lúc đi ngang qua đường ven rừng, bỗng họ hoảng sợ khi thấy bóng con gấu dữ đang tiến về phía họ. Một trong hai người sợ hãi quá, vội vàng trèo lên một cây cổ thụ bên đường và ẩn núp giữa những cành lá xanh. Người kia không biết leo cây, cũng không có khí giới gì trong tay để chống trả với gấu dữ. Anh ta tự hỏi:
- Phải làm gì bây giờ? Phải làm thế nào để khỏi bị gấu ăn thịt?
Một tư tưởng thoáng qua trong đầu óc. Anh ta nhớ đã có lần nghe người ta nói rằng, gấu già rất sợ xác người chết. Lập tức, anh liền giả vờ té nhào nằm sấp mình xuống bên vệ đường và trở nên bất động như một xác chết.
Một lúc sau, gấu già tiến đến chỗ anh ta đang nằm. Nó đến gần lấy mõm đánh hơi trên mũi và bên tai của người giả chết. Biết thế, nên anh ta rán nín thở, không động đậy cũng không nhúc nhích, làm cho gấu già tưởng rằng anh ta đã chết thật, nên bỏ đi.
Sau khi con gấu dữ đã đi thật xa khuất dạng sau những bụi cây rậm, bấy giờ anh bạn đang ẩn núp trên cành cây cổ thụ, mới tụt xuống khỏi cây. Anh ta đến gần người bạn đang nằm giả chết trên mặt đất và hỏi:
- Lúc nãy khi gấu già đến gần anh, nó giơ mõm vào mũi, vào tai anh và nói gì bên tai anh vậy?
Anh bạn đáp:
- Gấu già mách bảo tôi rằng, từ nay trở đi, đừng bao giờ đi đường với một người bạn không có can đảm cùng chiến đấu và bênh vực bạn mình trong khi gặp khó khăn nguy hiểm.
Các bạn thân mến, lòng can đảm phải là đặc điểm của tuổi trẻ, là điều kiện cần thiết để duy trì tình bạn chân thành. Tuy nhiên, lòng quả cảm lại là nhân đức hiếm hoi biết bao giữa thế hệ trẻ của chúng ta ngày nay. Vậy phải làm thế nào để huấn luyện lòng can đảm và luyện tập đức tính dũng mạnh?
Trong giấc mơ kỳ lạ hồi cậu bé Gioan Bosco mới lên 9 tuổi, người phụ nữ với gương mặt nhân từ và hiền hậu đã khuyên bảo cậu bé:
- Con hãy rèn luyện tinh thần dũng cảm và một thân thể cường tráng.
Thật vậy, từ ngày đó, nhân đức mạnh mẽ đã trở thành một trong những mục tiêu chính và là nhân đức nền tảng trong đường lối giáo dục của Don Bosco.
Lòng mạnh bạo là gì? Là sự can đảm cần có để sống, để trưởng thành và để điều khiển sinh lực theo chiều hướng tốt, như khi người ta dùng phương pháp dẫn thủy nhập điền để tận dụng sức mạnh của nước một cách hữu hiệu hơn thay vì để cho nó tràn ngập khắp nơi gây nên lụt lội, phá hoại hoa màu, nhà cửa, v.v...
Không thiếu chi những quan niệm sai lầm về tính mạnh bạo. Họ cho rằng mạnh bạo là cả gan, cả dám thi hành những điều điên rồ, khác người, là tàn bạo, theo gương những nhân vật của các màn ảnh và quảng cáo.
Lòng mạnh bạo, can đảm chân thực là một nhân đức cần được vun trồng và khắc phục. Cha mẹ và các thầy giáo có nhiệm vụ huấn luyện và cổ võ cho con em mình qua những lời khích lệ, lòng tin tưởng để giúp các em trở nên những người biết tự tin. Nếu cha mẹ là những người quá bảo vệ che chở con cái, chúng sẽ dễ cảm thấy bất an, và sẽ đi tìm sự an bình từ bên ngoài, chẳng hạn như trong các sinh hoạt nhóm, hoặc qua sự liên kết với đồng bạn để bù lấp vào những thiếu hụt bên trong và để tự vệ khỏi thứ quyền bính áp đặt của cha mẹ.
Sau đây là một vài nguyên tắc thực dụng của lòng can đảm, mạnh bạo.
1. Lòng can đảm trở nên chính mình. Bước đường trưởng thành bắt đầu từ chỗ chấp nhận chính bản thân mình, những khả năng và những hạn hẹp cụ thể của cá nhân. Từ sự chấp nhận này nảy sinh lòng can đảm và sức mạnh để đổi mới và để tiến tới.
Sự chấp nhận bản thân bắt đầu từ sự hiểu biết ý nghĩa sâu xa những điều này:
- Tôi có những khả năng này, chứ không phải những khả năng nào khác mà tôi mơ tưởng.
- Đời sống tôi có những mối liên hệ mật thiết và chịu ảnh hưởng của những người này, người nọ, chứ không phải những người nào khác đâu xa xôi cả.
- Tôi muốn thay đổi những gì không vừa ý tôi. Với thiện chí và sự bền tâm cố gắng, tôi cũng có thể thay đổi được một vài điều gì đó, nhưng trước hết tôi đừng quên rằng nhiều điều sẽ tiếp tục như chúng vẫn có. Điều quan trọng hơn cả là tôi biết chấp nhận sự việc với tinh thần tự chủ, thay vì để cho các sự việc làm chủ cuộc sống và các phản ứng của đời tôi.
Kẻ thù số một của lòng mạnh bạo không phải là sự thiếu lòng can đảm, nhưng là tính a dua một cách mù quáng vì sợ dư luận, vì không có đủ bản lãnh giữ vững lập trường và những chân giá trị mà mình ôm ấp, để khỏi bị cô lập, để khỏi bị cho ra rìa.
Là cha mẹ và thầy dạy cần phải luôn tỉnh thức bênh vực các bạn trẻ khi chúng bắt đầu ý thức được sức ép tiêu cực của nhóm đồng bạn, và muốn cởi bỏ những gánh nặng đó để trở nên chính mình.
2. Can đảm trong sự chọn lựa. Đó là thứ can đảm của đứa bé khi rời khỏi mái gia đình lần đầu tiên bước chân đến trường, là thứ can đảm của người chiến sĩ liều mạng sống mình khi phải xông pha giữa chiến trường. Can đảm trong sự lựa chọn là chấp nhận từ bỏ cái mình quen thuộc để lao đầu vào sự mới lạ. Can đảm trong lựa chọn không những chỉ đợi đến những cơ hội quan trọng, nhưng phải bắt đầu ngay từ những sự chọn lựa nho nhỏ trong cuộc sống thường ngày. Nó khác nào như những viên gạch nọ đặt trên viên gạch kia để dần dần kiến tạo nên tòa nhà của cuộc sống tức là bản lãnh cứng rắn biết hành động với sự tự do nội tâm và với tinh thần trách nhiệm.
Can đảm trong lựa chọn là sự chọn lựa tích cực, tự do, chứ không phải vì bất đắc dĩ, vì bị ép buộc hoặc vì không còn chọn lựa nào khác hơn nữa.
Có những cha mẹ vì thương yêu một cách mù quáng thường chọn thay cho con cái. Làm như thế là cướp mất những cơ hội để chúng được trưởng thành qua sự chấp nhận những âu lo, liều lĩnh của việc chọn lựa với tinh thần trách nhiệm.
3. Can đảm trong sự thật. Triết gia Nietzsche đã có lần tuyên bố rằng: “Nhát đảm là sai lầm”. Thật vậy, nhiều khi sự sai lầm không phải là hậu quả của sự thiếu hiểu biết, thiếu học thức, nhưng là vì thiếu can đảm.
Tìm kiếm sự thật đòi hỏi lòng can đảm, bởi vì là chấp nhận sự liều lĩnh đương đầu với những gì có thể làm ta phật lòng, chạm tự ái, gây bực bội. Nhiều lúc chấp nhận sự thật đòi hỏi lòng can đảm cởi bỏ sự an ninh tâm thần sẵn có để chấp nhận sự xáo trộn, chấp nhận sắp đặt lại thứ tự và những bậc thang giá trị tinh thần.
4. Can đảm trong trung tín. Thời đại của chúng ta hiện nay là thời đại của những sự “tạm thời”. Các phương tiện truyền thông xã hội đang tìm mọi cách tẩy chay những gì có tính cách vĩnh viễn. Ngay cả đến những vấn đề thánh thiêng chẳng hạn như lời cam kết hôn nhân, lời tuyên hứa trọn vẹn trong cuộc sống tận hiến, phải được tuyệt đối tuân giữ cách trung tín với bất cứ giá nào. Thế nhưng, xét cho cùng, giá trị đời sống con người tùy thuộc vào chữ tín và lòng trung thành chính trực, từ người bán rong bên đường, người bạn thân tín mà chúng ta có thể đặt hết tin tưởng, cho tới lòng trung tín vô biên không hề lay chuyển của Thiên Chúa, Đấng đã hứa ban sự sống đời đời cho những ai trung thành tôn thờ và kính mến Ngài.
Lòng trung tín là sức mạnh không lay chuyển với thời gian, nó không phải như tảng đá cố định, nhưng là sức mạnh có tính cách linh động, có khả năng sáng tạo. Tín trung là khả năng đứng vững với trách nhiệm của mình bất chấp mọi khó khăn, nguy hiểm.
Vì thế, hơn bao giờ hết, huấn luyện các bạn trẻ biết can đảm giữ vững bản chất cá tính của mình với tất cả những giá trị tinh thần và với lý tưởng cao thượng của cuộc sống, quả là món quà cao quý và tốt đẹp nhất mà chúng ta có thể ban tặng cho các bạn trẻ, bất cứ ở đâu, dưới bầu trời nào.
Ferrero Bruno
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét